روابط تجاری ایران و افغانستان
روابط تجاری ایران و افغانستان
به لحاظ اقتصادی ایران و افغانستان بسترها و فرصت های فراوان همکاری های مشترک در جهت توسعه پایدار دو کشور دارد. از سوی افغانستان به دلیل وابستگی شدید به بنادر پاکستان و مشکلات موجود فی مابین دو کشور سعی دارد مسیرهای بدیل ترانزیتی و دسترسی به آبهای آزاد را برای خود فراهم نماید. بنادر جنوبی ایران یکی از کم هزینه ترین و مناسب ترین گزینه ها برای تاجران افغانستانی است. با توسعه زیر بناهای بنادر ایران قطعاً ایران یکی از مهم ترین مسیرهای ترانزیتی افغانستان و آسیای میانه خواهد شد.
روابط تجاری ایران و افغانستان به دلیل همسایگی ایران و افغانستان برای هر دو کشور اهمیت دارد. افغانستان یکی از بازارهای عمده برای کالاهای ایرانی است. حجم دادوستد ایران و افغانستان در سال ۹۵ نزدیک به دو و نیم میلیارد دلار برآورد شدهاست که بیشتر آن، صادرات کالاهای ایرانی به افغانستان است و اتفاقاً طرف افغانستانی هم این کالاها را به گرمی میپذیرد.
افغانستان یکی از کشورهایی است که ایران به دلایل مختلف نیازمند گسترش روابط بانکی با آن است. حدود سه میلیون پناهنده و مهاجر افغانستانی (حدود یکمیلیون قانونی و دو میلیون غیرقانونی) در ایران به سر میبرند. محدودیتهای بانکی برای این افراد (حتی محدودیتهای پیچیده و دست و پاگیر برای اتباع قانونی افغانستانی در ایران) هم مایه دردسر و ناخرسندی افغانستانیها شده و هم به اقتصاد و نظام بانکداری ایران آسیب زده است. از یکسو، آن دومیلیون نفری که بهگونهای غیرمجاز در ایران به سر برده و بیشترشان در مشاغل دشوار مشغول به کار هستند، درآمدهایشان را نزد خودشان یا افراد معتمد به امانت میسپارند. همچنین آن یکمیلیون مهاجر یا پناهنده قانونی هم در بسیاری از مواقع با موانع دست و پاگیر برای بازکردن حساب بانکی یا استفاده از آن روبرو هستند.
کالاهای فرهنگی ایرانی خصوصاً کتاب یکی از زمینههایی است که بهشدت توسط شهروندان افغانستانی دنبال شده و خواستار دارد. بیشتر کتابهای موجود در افغانستان، در ایران چاپشدهاند و تعدادی کمتر نیز در پاکستان. فروش فیلم و سریالهای ایرانی (که در افغانستان پرطرفدارند)، آلبومهای موسیقی، نرمافزارهای اندرویدی و… نیز یکی از جنبههای این بازار است. برای نمونه، کافه بازار بهعنوان بزرگترین عرضهکننده نرمافزارهای گوشیهای همراه، توسط بسیاری از جوانان افغانستانی مورداستفاده قرار میگیرد. اما برنامههای فروشی کافه بازار، نمیتواند برای افغانستانیها که امکان پرداخت آنلاین ندارند، قرار بگیرد.
در حوزه امنیتی، ایران و افغانستان تهدیدات و فرصت های مشترک فراوان را در جهت همکاری های مشترک دارند. دلیل اصلی همکاری های مشترک ایران با ناتو وجامعه جهانی در افغانستان در یک دهه گذشته نیز همین مسئله بوده است. اما ایران همواره نگرانی های خود را از حضور آمریکا و قدرت های غربی برای بلندمدت در افغانستان اعلام کرده است که مقامات افغانی نیز در مقابل سعی نموده است اطمینان لازم را در جهت رفع نگرانی های ایران به این کشور بدهد.
تجارت با افغانستان (قسمت هفتم)
جهت خواندن مقاله قبلی در مورد تجارت با افغانستان بر روی این لینک کلیک کنید.